تا به حال از خودتان پرسیده اید، زمانی که در حال بازگشت از سفرتان هستید چه سوغاتی هایی را می خواهید به همراه بیاورید؟ احتمالا بسیاری به دنبال لباس، خوراکی و اقلام مصرفی هستند که به طور معمول در همه شهر ها فروخته می شود. اما آیا هیچ وقت پیش نیامده که بخواهید ذره ای از فرهنگ مکانی که به آن سفر کرده بودید را به یادگار بخرید و یا سوغاتی دهید؟
صنایع دستی از آن اجناسی محسوب می شوند که کوله باری از تاریخ و فرهنگ را با خود به دوش می کشند. ایران پر است از شهر هایی که هر یک نفس پیشینه و فرهنگ مخصوص به خود را در روح صنایع دستی می دمند. امروز به سراغ مشهد یکی از تاریخی ترین و پر طرفدار ترین شهر های ایران رفته ایم تا مشهور ترین صنایع دستی آن را به شما معرفی کنیم. صنایع دستی مشهد چون گلیم بافی، فرش بافی، ارغوان بافی، نمد بافی، سماور سازی ... از بهترین سوغاتی های مشهد محسوب می شود که هنگام سفر به مشهد می توانید این یادگاری های ارزشمند را خریداری کنید.
مراکز خرید متنوعی در مشهد وجود دارد که می توانید انواع صنایع دستی و سوغات آن شهر را تهیه کنید. از بازار رضا مشهد گرفته تا مراکز خرید لوکسی چون الماس شرق در مشهد، می تواند انتخاب خوبی برای خرید صنایع دستی باشد. برخی از هتل های لوکس چون هتل هما 1 مشهد، هتل الماس 2 مشهد و ... غرفه و فروشگاه هایی برای خرید صنایع دستی و سوغات دارند که می تواند کار خرید را برایتان آسان تر کند. با مجله هتل یار همراه باشید تا فهرست صنایع دستی مشهور مشهد را با شما به اشتراک بگذاریم.
آپدیت شده در تاریخ 1400/3/9
آنچه خواهید خواند:
اگر می خواهید بدانید صنعت فرش مشهد تا چه اندازه مشهور است و حضور بین المللی دارد، کافی است سری به لیست آثار معروف ترین موزه های دنیا بزنید. با توجه به حضور امام رضا (ع) و دوران صفویه این شهر توانست در حوزه صنعت فرش های دستبافت حضور چشم گیری داشته باشد.
در طول تاریخ، هنرمندان بسیاری بودند که با سفر به این شهر آثار خارق العاده ای خلق می کردند. به طور کلی تاریخ دقیقی در دست نیست ولی می توان گفت قدمت صنعت فرش در مشهد چیزی در حدود 5 قرن است. فرش مشهد از معروف ترین صنایع دستی در دنیاست؛ پس از مشهد استان های کاشمر، نیشابور و سبزوار بیشترین تبحر را در این حوزه دارند.
خرید سوغاتی مانند فرش دست بافت مشهد، تنها یک خرید ساده نیست. بلکه به یادگار بردن گوشه ای از تاریخ و فرهنگی است که سالهای سال قدمت دارد. محصولی ارزشمند که با هر بار تماشای آن حس و حالی بی نظیر وجودتان را فرا خواهد گرفت.
فرش مشهد مشهورترین صنایع دستی در مشهد
قدمت گلیم بافی در مشهد به دوران پیش از اسلام باز میگردد. تاریخچه گلیم بافی برمی گردد به زمانیکه بانوان عشایر در وقت های آزاد خود، هنر خود را به دار های گلیم بافی، نخ ها و پنبه های مرغوب هدیه می کردند.
بعد از ورود اسلام به ایران، ایده ها و الهامات تازه ای به صنعت بخشید و رنگ و روی تازه تر به خود گرفت. اکثر نقوش به کار رفته در گلیم، طرح هایی از طبیعت و حیوانات است. گلیم در دو نوع سوماک و سوزنی بافته می شود و هیچ گونه پرزی ندارد. مشهد، قوچان و شیروان پیشتازان این صنعت می باشند.
گلیم بافی در مشهد
از اصیل ترین و با ارزش ترین صنایع دستی مشهد که قدمت آن چیزی بیشتر از 14 قرن است، سنگ تراشی و هرکاره تراشی مشهد بوده که جایگاه ویژه ای دارد. دیگ ها و قابلمه های سنگی که به هرکاره شهرت دارند، سالهاست که در لیست پر طرفدارن ترین سوغات مشهد قرار دارند. هرکاره نه تنها در ایران بلکه بین اعراب حاشیه خلیج فارس نیز طرفداران بسیاری دارد.
سرپانتین ماده اصلی و سنگ مورد استفاده در این دیگ و قابلمه های سنگی است. جنس این سنگ نرم بوده و در ابتدا از کوه های کوهسنگی استخراج می شده و اکنون معادن آن در اطراف مشهد قرار دارد. ناگفته نماند که این دیگ ها نسبت به آتش مقاوم بوده و طعم لذیذی به غذا ها می بخشند. دیگ ها، ظرف ها و دیزی های سنگی (هرکاه) امروزه از محبوب ترین سوغاتی ها در بین مسافران و مردم است.
ظروف سنگی از سوغاتی های مشهد
اثر هنری که می تواند چشم شما را مجذوب خود کند، آنچه که در تلاش است یک یادگاری ارزشمند باشد و محصولی که قرار است در فصول سرد سال گرمای تن شما باشد.
همه این ها گوشه ای از مزیت هایی است که هنر پوستین دوزی به شما هدیه می دهد. پوستین دوزی یکی از بهترین صنایع دستی مشهد است که پوستین دوز ها، پوست تازه گوسفندان را دباغی می کنند و رنگ زرد چرم مانندی به آن می زنند. با دوخت و دوز آن به وسیله سوزن محصولات بسیاری مانند دستکش، پالتو، سجاده، پا دری و ... تهیه می کنند. بورس اصلی تهیه محصولات پوستین طرقبه و شاندیز است.
یادگاری ارزشمند با پوستین دوزی
کهن ترین سنگی که در دنیا کشف شده، فیروزه است. جلال و جبروت این سنگ، سالهاست چشم همگان را به خود خیره نگه داشته است. جالب است بدانید که نیشابور را شهر فیروزه می نامند. فیروزه تراشی کشورمان درست به اندازه سنگ های فیروزه اش زبان زد خاص و عام است. این فیروزه ها توسط هنرمندان به اشکال مختلف برای ساخت یا تزئین زیور آلات، ظروف، نقاشی ها و تسبیح ها استفاده می شود. انگشترها، دستبند ها و گوشواره های مشهد به دلیل داشتن سنگ های زیبای فیروزه از بهترین سوغاتی های مشهد محسوب می شود.
فیروزه تراشی یکی از بهترین صنایع دستی مشهد
امکان ندارد به زیارت حرم امام رضا (ع) بروید و غرق جذابیت آینه کاری های آن نشوید. سرچشمه این زیبایی دلنواز به دوران صفوی مربوط می شود. جالب است بدانید برای اولین بار در تزئین دیوان خانه ی شاه طهماسب واقع در قزوین از هنر آینه کاری استفاده شد. هنرمندان برای ایجاد فضایی درخشان از اشکال مختلف آینه با طرح و نقش های متفاوت استفاده می کنند که از معروف ترین طرح های آینه کاری می توان به اسلیمی، شمسه، ترنج، لچک، تمونی وگره کور اشاره کرد. آینه کاری یکی از فاکتور های اصلی معماری اسلامی به شمار می رود و در بسیاری از مقبره ها و اماکن مذهبی مورد استفاده قرار می گیرد.
آیینه کاری از معماری اصیل مشهد
ارغوان نوعی درختچه خود رو است که این درختچه ها را در دره های مایان طرقبه می توان یافت. جمع آوری ترکه های این درختچه ها را تا اواخر پاییز انجام می دهند. هنرمندان بافنده این ترکه ها را به صورت تار و پود در هم می بافند که به این هنر ارغوان بافی گفته می شود. شیوه کار ارغوان بافی به این گونه است که بعد از جمع آوری ترکه ها، آن ها را در محیطی خیس و مرطوب قرار می دهند و سپس به شکل سبد و کالا های تزئینی بافته می شوند. طرقبه در زمینه سبد بافی شهره خاص و عام است. شما می توانید برای تهیه این سبد های ارغوانی: سبد گل، سبد میوه، سبد برج و... به بازار صنایع دستی طرقبه و شاندیز بروید.
هنر ارغوان بافی و سبدبافی
سماور آغشته با فرهنگ مردمان ایران است و همیشه مورد استفاده خانواده ها بوده است. سماور واژه ای روسی به معنای خودجوش است و برای اولین بار توسط شاهرخ نوه نادر شاه افشار وارد ایران شد و تا مدت زمان طولانی کالایی وارداتی بود.
بعد از مدت ها هنر سماور سازی در میان روستاییان و عشایر رونق گرفت و مردم از این هنر استفاده کردند و مورد توجه عموم قرار گرفت. سازندگان علاوه بر سماور، وسایل مرتبطی مانند لگنچه، پارچ و جام می سازند.
در این میان مشهد یکی از تولید کنندگان بزرگ سماور در ایران است و شما می توانید با عبور از بازار های قدیمی مشهد سماورهایی با طرح و نقش های گوناگون و زیبا را مشاهده کنید.
سماور سازی از هنر اصیل مشهد
سخن آخر
آنچه خواندید تنها گوشه ای از هنر هایی بود که مشهد در اختیار همگان قرار داده است. این شهر با تکیه بر پیشینه تاریخی خود و هنرمندانی توانا موفق شده تا خود را در جایگاه یکی از هنرمند ترین شهر های ایران قرار دهد.